Patron naszej szkoły urodził się 7 maja 1867 r. we wsi Kobiele Wielkie koło Radomska, zmarł 5 grudnia 1925 r. w Warszawie. Polski pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych przedstawicieli realizmu krytycznego z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski. Niewielką część jego spuścizny stanowią wiersze. Był laureatem nagrody Nobla za czterotomową epopeję chłopską pt. „Chłopi”.

     Reymont był synem organisty. Jego ojciec, Józef Rejment, człowiek oczytany, posiadał wykształcenie muzyczne i w miejscowej parafii pełnił obowiązki organisty, a także prowadził księgi stanu cywilnego i korespondencję proboszcza z władzami rosyjskimi. Matka, Antonina z Kupczyńskich, była obdarzona darem barwnej narracji. Miała pochodzenie szlacheckie - wywodziła się ze zubożałej szlachty krakowskiej; w latach dojrzałych pisarz fakt ten często podkreślał. Rodzice chcieli, aby został księdzem. Nie ukończywszy gimnazjum uczył się w Warszawie rzemiosła, potem handlu jak również gospodarki wiejskiej, lecz takowa praca nie zadowalała go. Wtedy zaczyna pisać wiersze, wstępuje do grupy teatralnej, następnie pracuje na kolei żelaznej i w fabryce. Ciągłe zmiany zawodu i miejsca zamieszkania dają Reymontowi obfity materiał obserwacyjny, który wykorzysta z czasem w swej twórczości.

     W 1900 r. Reymont uległ wypadkowi kolejowemu. Trafił do szpitala z dwoma złamanymi żebrami, jednak w raporcie lekarskim napisano, że pisarz ma 12 złamanych żeber oraz "inne kontuzje ciała i nie wiadomo, czy będzie nadal zdolny do pracy umysłowej". Notatkę szpitalną sfałszował dr Jan Roch Raum. Wysokie odszkodowanie w wysokości 38 500 rubli (taka suma pozwalała wówczas na zakup kilkunastu warszawskich kamienic) pomogło mu zdobyć niezależność finansową. W 1902 r. ożenił się z Aurelią Szabłowską, z którą wyjechał na rok do Bretanii. W 1920 r. zakupił majątek Kołaczowo k. Wrześni.

Twórczość

• „Pielgrzymka do Jasnej Góry” (1895)

     Jest to pierwsze bardziej znane dzieło Reymonta. Reymont uczestniczył w chłopskiej pielgrzymce z okazji stulecia powstania kościuszkowskiego do Jasnej Góry. 

W opowiadaniu tym dał się poznać jako pisarz o dużej wrażliwości zmysłowej, potrafiący plastycznie i barwnie opisywać zarówno przyrodę, jak i postacie ludzkie.

• „Komediantka” (1896)
• „Fermenty” (1897)
• „Ziemia obiecana” (1899)
• „Chłopi” (1904-1909)

     „Chłopi” to najbardziej znane dzieło Reymonta. Powieść zawiera realistyczny obraz życia zbiorowości chłopskiej. Autor używa w niej specyficznego, potoczystego języka, z wykorzystaniem elementów gwarowych, który zdaniem niektórych krytyków nieco obniża wartość dzieła. Pisząc je, Reymont studiował etnografię i szczegółowo zapoznał się z przyrodą i topografią miejsca akcji. Akcja toczy się w Lipcach, niedaleko Skierniewic. Życie tej społeczności z jednej strony wyznacza rytm przyrody (poszczególne tomy są zatytułowane nazwami pór roku – poczynając od "Jesieni") oraz związane z nim zajęcia i prace na roli, a także zwyczaje i obrzędy (które Reymont szczegółowo i bardzo plastycznie opisał), z drugiej zaś dokonujące się przemiany społeczno-ekonomiczne na wsi i związane z tym spory (rozwarstwienie ekonomiczne wsi, konflikty z dworem). W to tło wpleciona jest główna oś akcji powieści, którą jest romans młodej, urodziwej i namiętnej Jagny – żony bogatego gospodarza Macieja Boryny, z jego synem Antkiem oraz postawy społeczności chłopskiej wobec tego zdarzenia. Po śmierci Macieja Boryny (który stał na czele buntu chłopów wobec dworu), Jagna zostaje napiętnowana przez społeczność wiejską, zostaje wypędzona i ulega obłędowi, zaś pogodzony z losem Antek przejmuje gospodarstwo ojca.

     Opisując dzieje bohaterów, autor ukazał zjawiska związane z zanikaniem reguł tradycyjnego patriarchalizmu oraz przedstawił konflikt namiętności dwojga młodych bohaterów z odchodzącymi do przeszłości regułami moralnymi i zwyczajowymi. Od strony psychologicznej bohaterowie powieści są egzemplifikacją witalności, spontaniczności działania, biologicznych namiętności i prostoty (tzn. nieskażonej intelektualną dekadencją). Przebija się w niej także modernistyczny motyw "demona płci". Powieść "Chłopi" jest przykładem fascynacji chłopską energią, naturalnością i prostotą życia, charakterystyczną dla wielu dzieł początków XX w., nazywanej niekiedy "chłopomanią".

      Powieść "Chłopi" była dwukrotnie sfilmowana, w 1922 r. i w 1972 r. Premiera pierwszego z tych filmów odbyła się 7 kwietnia 1922 r., reżyserem był Eugeniusz Modzelewski, a w rolach głównych wystąpili: Mieczysław Frenkiel (Maciej Boryna), Maria Merita (Jagna), Henryk Rydzewski (Antek Boryna), Anna Belina (Hanka). Premiera drugiego z tych filmów odbyła się 7 grudnia 1973 r. Film reżyserował Jan Rybkowski, operatorem był Marek Nowicki, muzykę napisał Adam Sławiński. W rolach głównych wystąpili: Władysław Hańcza (Maciej Boryna), Emilia Krakowska (Jagna), Ignacy Gogolewski (Antek Boryna), Krystyna Królówna (Hanka) i inni.

• „Wampir” (1911) – powieść grozy
• „Rok 1794” (1913-1918)
• „Bunt” (1922)

     "Bunt" to ostatnia powieść Reymonta, publikowana w 1922 roku na łamach "Tygodnika Ilustrowanego", a w 1924 r. wydana w postaci książki. Powieść radykalnie odstaje od wcześniejszej twórczości Reymonta, jest bowiem połączeniem baśni i antyutopii, opowiadającej o buncie zwierząt przeciwko człowiekowi.

Znaczenie twórczości Władysława Reymonta w historii literatury pięknej

     Twórczość Reymonta jest zróżnicowana pod względem tematyki, formy literackiej oraz nierówna pod względem swej wartości. W powieściach obyczajowych zawarł elementy krytyki społecznej. Władysław Reymont jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1924. Otrzymał ją za powieść "Chłopi". Kontrkandydatami Reymonta do tej nagrody byli Stefan Żeromski i Tomasz Mann; ten ostatni uznawany był za wybitniejszego pisarza, jednak jego osoba została odrzucona przez Komitet Noblowski, uzasadniając to jego antygermanizmem.

Ciekawe fakty z życia pisarza przedstawili autorzy filmu pt. "Miłośnik chłopów - Władysław Reymont" z serii "Historia bez cenzury" (kliknij na zdjęcie poniżej).